Pamięć o pomordowanych podczas wojny

Foto nr 43130
Fotogaleria
Dzień Zaduszny, czyli Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych jest to dzień modlitwy za dusze zmarłych, w szczególności te, które przebywają w czyśćcu. 2 listopada 2023 roku, Wójt Gminy Łomża Piotr Kłys zapalił znicze m.in. przy mogiłach Polaków pomordowanych w latach II wojny światowej w Giełczynie i Sławcu. Tego dnia zakończyły się także prace przy renowacji cmentarza wojennego w Chojnach Młodych. Środki na te prace przez dwa kolejne lata Gmina Łomża pozyskiwała z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Cmentarz wojenny Chojny Młode został zbudowany w 1917 r. dla poległych żołnierzy wojsk cesarstwa niemieckiego. To w ocenie specjalistów jeden z największych, najciekawszych, a teraz ponownie najładniejszy cmentarz wojenny w regionie. Powstał według starannego projektu, obliczonego na konkretną liczbę poległych, których ciała ekshumowano z grobów polowych znajdujących się w okolicy. Łącznie pochowano tu 205 zmarłych w dniach od 5 do 8 sierpnia 1915. Wówczas to, po przełamaniu w dniu 4 sierpnia pozycji rosyjskich na rzece Narew, w dniach 5-8 sierpnia wojska niemieckie nacierały na oddziały rosyjskie walczące na drugiej linii obrony. Wśród obecnie dobrze widocznych nazwisk wyrytych na kamiennych krzyżach znajdujących się na mogiłach są także polskie: Kalinka, Szyglowski czy też Maciejewski.

Według prof. Mieczysława Wrzoska - autora „Historii oręża polskiego 1795-1939” w czasie I wojny światowej poległo, zmarło lub zaginęło bez wieści około 530 tys. Polaków służących w armiach państw zaborczych: ponad 220 tys. w armii austro-węgierskiej, około 200 tys. w armii rosyjskiej i ponad 110 tys. w armii niemieckiej. Profesor ocenia również, że w sumie do armii państw zaborczych powołano około 2,9 mln żołnierzy polskiego pochodzenia. Nieuniknione walki bratobójcze były wówczas największym dramatem dla Polaków.

Gmina Łomża od kilku lat pozyskuje dofinansowania z MKiDM na odnawianie i porządkowanie starych cmentarzy wojennych znajdujących się na jej terenie. W roku 2021 gruntownie został odnowiony cmentarz żołnierzy niemieckich z I wojny światowej w miejscowości Sierzputy Młode. W roku 2022 roku odnowiono cmentarz w[ojenny wojenne z okresu I wojny w Gać. Wówczas też rozpoczęły się prace na cmentarzu w Chojnach Młodych. W tym roku dzięki kolejnej dotacji z MKiDN przeprowadzono 2 etap prac na tym cmentarzu, kończąc jego porządkowanie.

Pod koniec ubiegłego roku, przy współpracy Gmin Łomża i Zambrów, oraz dzięki przychylności Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Białymstoku, doprowadziliśmy do odnowienia mogiły upamiętniającej pomordowanie przez Niemców w latach II wojny światowej około 12 tysięcy Polaków i Żydów w lasach koło Giełczyna.

 

Fotogaleria